Khoa Lịch sử

Hướng tới 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, Website Khoa Lịch sử giới thiệu các nghiên cứu tiêu biểu về lịch sử - văn hoá Thủ đô hơn nửa thế kỷ qua, trong đó một phần đóng góp to lớn thuộc về các cán bộ Khoa Sử, với những gương mặt tiêu biểu như Trần Quốc Vượng, Phan Huy Lê...

"Từ Làng đến Nước - Một cách tiếp cận lịch sử" không chỉ là tên một tuyển các bài nghiên cứu, một hướng tiếp cận của Phan Đại Doãn - bằng con đường gian khổ từ tuổi thanh xuân đến nay đã trải nghiệp, dấn mình, mà quan trọng và trân trọng với chúng tôi, còn là gửi truyền, tâm đắc, chỉ dẫn của Ông tới các lớp học trò, đang và sẽ là đồng nghiệp của thế hệ Ông trên chặng đường đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Cuốn sách vừa được Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội tái bản sau 10 năm ra mắt bạn đọc. Đây là kết quả nghiên cứu Đề tài khoa học mã số QG.04.17 dày 425 trang, gồm 7 chương. Chương mở đầu đề cập đến bối cảnh lịch sử của Đông Á trước nguy cơ xâm thực của tư bản phương Tây. Bốn chương tiếp theo phân tích các cuộc cải cách điển hình ở Nhật Bản, Xiêm, Trung Quốc và Việt Nam. Riêng Nhật có thêm chương về Giáo dục thời Minh Trị. Chương cuối tổng kết những đặc điểm và kinh nghiệm của phong trào.

Trân trọng giới thiệu cuốn sách “Lịch sử và Văn hóa Việt Nam – Tiếp cận bộ phận” của GS. Phan Huy Lê.

Trân trọng giới thiệu với quý bạn đọc cuốn sách Thi hương thời Nguyễn (Qua hai trường thi Hà Nội và Nam Định) của TS Đỗ Thị Hương Thảo do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội ấn hành. Sau đây xin trích đăng phần Mở đầu của cuốn sách do GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam viết, như một lời giới thiệu tới quý độc giả.

Cùng với những sưu tập đáng kể về Hoa Kỳ học, Nhật Bản học, Đông Nam Á học... các pho sách cổ về lịch sử, văn hoá Việt Nam, lịch sử Trung Hoa và các tập nhật ký, du ký của người phương Tây viết về Việt Nam cũng như các quốc gia trong khu vực là những nguồn sử liệu hết sức giá trị.

Hòa nhịp với xu thế và những phát triển chung của giới nghiên cứu trong nước, quốc tế, trong thời gian qua, Nhóm Nghiên cứu Thương mại châu Á (Nhóm NCTMCA) và các giảng viên Bộ môn Lịch sử Thế giới, Khoa Lịch sử (Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) đã có nhiều nỗ lực trong việc nghiên cứu về truyền thống khai thác biển, văn hóa biển, thương mại biển, lịch sử bang giao và quá trình đấu tranh, xác lập chủ quyền biển đảo của dân tộc ta trong lịch sử. Cuốn sách: "Việt Nam - Truyền thống kinh tế văn hóa biển" do PGS. TS Nguyễn Văn Kim và TS. Nguyễn Mạnh Dũng đồng chủ biên...

Cuốn sách “Nguyễn Hải Kế với Lịch sử và Văn hoá Việt Nam” là cụm công trình tập hợp những nghiên cứu tiêu biểu về lịch sử, văn hoá Việt Nam mà cố PGS. TSKH Nguyễn Hải Kế (nguyên Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, Trường ĐHKHXH&NV) đã tích luỹ, đúc rút, chiêm nghiệm trong suốt cuộc đời làm khoa học, từ những nghiên cứu đầu tiên vào những năm 80 của thế kỷ XX cho đến những nghiên cứu cuối cùng trước khi thầy đi xa vào năm 2013.

Năm học 2011 - 2012, Quỹ phát triển Sử học Việt Nam đã trao 8 suất học bổng cho 8 sinh viên có thành tích học tập, hoạt động đoàn hội xuất sắc thuộc 2 khoa Lịch sử trường ĐHKHXH&NV và trường ĐH Sư phạm Hà Nội.

Nhân dịp kỷ niệm 55 năm Khoa Lịch sử được thành lập (1956 - 2011), cuốn sách "55 năm ấy" đã được xuất bản để tri ân tới những tình cảm của các thầy trò, cán bộ, các thế hệ sinh viên học viên, bè bạn đã dựng xây, phát triển - mái nhà chung của các thế hệ - Khoa Lịch sử.

Trân trọng giới thiệu cuốn sách do GS. NGND Vũ Dương Ninh chủ biên

...Khoa Lịch sử Anh hùng, nơi Giáo sư Phan Đại Doãn gắn bó trọn vẹn sự nghiệp khoa học và đào tạo của mình, vừa tròn nửa thế kỷ xây dựng và trưởng thành. Giáo sư Phan Đại Doãn, một trong những sinh viên tiêu biểu của khoá học đầu tiên ấy cũng bắt đầu được đặt chân vào hàng những người “xưa nay hiếm”. Tuy không còn sức để đi điền dã, không còn đến được giảng đường, nhưng ông vẫn sục sôi nguyện vọng được viết tiếp, được bàn giao toàn bộ những gì ông đã dầy công tích luỹ. Chúng tôi, có những người là học trò, có những người là bạn bè đồng nghiệp trong nước và quốc tế, vì kính yêu và cảm phục ông, xin được đứng cạnh ông, góp cùng ông những câu chuyện nhỏ về làng quê để làm phong phú thêm cho bức chân dung làng Việt Nam đa nguyên và chặt của ông...

Tiếp nối những kết quả đạt được của các công trình: Một số chuyên đề Lịch sử thế giới, Tập I (2001, 2003, 2008) và Tập II (2006, 2008), Bộ môn Lịch sử thế giới thuộc Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHKHXH&NV) thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQG HN) chủ trương biên soạn và xuất bản cuốn Một số chuyên đề Lịch sử thế giới, Tập III…

Cuốn sách là tập hợp các báo cáo tại Hội thảo: “Khảo cổ học Biển đảo Việt Nam – Tiềm năng và triển vọng”, do NXB ĐHQGHN ấn hành thuộc tủ sách khoa học. Trang thông tin điện tử Khoa Lịch sử trân trọng giới thiệu lời tựa của GS.TS Nguyễn Văn Kim về cuốn sách này.

Cách mạng Tháng Mười có ảnh hưởng vô cùng lớn lao tới phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và nửa thuộc địa, trong đó có thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Một thế kỷ đã trôi qua, thế giới đã có những biến đổi sâu sắc và đầy kịch tính, đã từng chứng kiến những thành tựu vĩ đại của quê hương Cách mạng Tháng Mười và hệ thống các nước xã hội chủ nghĩa thế giới, cũng như chứng kiến bước lùi tạm thời của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ trong thập niên 90 của thế kỷ trước. Nhưng lịch sử càng lùi xa, thì những giá trị thời đại mà Cách mạng Tháng Mười khai mở đến nay vẫn tồn tại và giữ nguyên giá trị.

Trân trọng giới thiệu "Giáo trình Lịch sử sử học" do NXB ĐHQGHN ấn hành năm 2019.

Ngoại thương Việt Nam trước thời Cận đại là một chủ đề từ lâu đã rất ít được các nhà Sử học Việt Nam quan tâm. Một vài công trình khả dĩ có thể kể ra như Tình hình công thương nghiệp Việt Nam trong thời Lê Mạt (của Vương Hoàng Tuyên, Nxb. Văn Sử Địa, 1959); Ngoại thương Việt Nam hồi thế kỷ XVII, XVIII và đầu XIX (của Thành Thế Vỹ, Nxb. Sử học, 1961)… thì cũng đã có tuổi đến trên nửa thế kỷ. “Khoảng trống” này có thể được lý giải bởi sự chia sẻ quan tâm của các nhà nghiên cứu cho các chủ đề lịch sử chống ngoại xâm, lịch sử quân sự, lịch sử phong trào nông dân và làng xã cổ truyền; nhưng quan trọng hơn, đó là sự thiếu hụt các nguồn tư liệu nguyên gốc, chỉ có thể được khai thác trong bối cảnh đất nước mở cửa, đổi mới và hội nhập từ sau năm 1986 trở lại đây.

Trân trọng giới thiếu cuốn sách "Về đại thắng mùa Xuân năm 1975 qua tài liệu của chính quyền Sài Gòn" do Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia ấn hành.

Trân trọng giới thiệu cuốn sách "Đại cương Sử liệu học và các nguồn sử liệu chữ viết lịch sử Việt Nam" của PGS.TS Phạm Xuân Hằng và TS Đinh Thị Thùy Hiên.

Bài “Mũi vu hồi” từ nước Mỹ trong đòn tiến công chiến lược Tết Mậu thân 1968 của tác giả Hoàng Phương được đăng tải tên tạp chí Lịch sử Quân sự số 1 năm 1993. Xin trân trọng giới thiệu tới quý độc giả.