[Đang diễn ra] Từ Cách mạng tháng Tám đến kỷ nguyên phát triển mới: Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước

Thứ sáu - 15/08/2025 11:26

[Đang diễn ra] Từ Cách mạng tháng Tám đến kỷ nguyên phát triển mới: Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước

Sáng 15/8, tại Hà Nội, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN), phối hợp cùng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh (ĐHQG-TPHCM), đã long trọng tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế "Từ Cách mạng tháng Tám đến kỷ nguyên phát triển mới: Cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế của đất nước". Sự kiện được tổ chức nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, là một diễn đàn học thuật đỉnh cao, quy tụ gần 200 nhà khoa học, học giả hàng đầu trong nước và quốc tế.
Hội thảo không chỉ là một sự kiện kỷ niệm mà còn là một không gian học thuật sâu rộng nhằm khẳng định tầm vóc vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám – một sự kiện mà nhà Việt Nam học Hoa Kỳ David G. Marr từng đánh giá là "một biến cố mang tầm vóc sử thi, giống như cuộc cách mạng năm 1789 của Pháp hay cuộc cách mạng năm 1917 ở Nga".

Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, GS.TS Tạ Ngọc Tấn khẳng định chủ đề của Hội thảo có ý nghĩa lớn trong bối cảnh hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh. Nguồn: Báo Đại biểu Nhân dân
Không khí hào hùng của mùa thu lịch sử trong phiên khai mạc
Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS Ngô Thị Phương Lan, Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGTPHCM, đã chia sẻ những cảm xúc đặc biệt khi sự kiện diễn ra trong "bầu không khí thiêng liêng của những ngày thu lịch sử tháng Tám, tại Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến". Bà nhấn mạnh, hội thảo không chỉ là một sự kiện khoa học mang tầm vóc lớn, mà còn là dịp để cộng đồng học thuật cùng nhau nhìn lại chặng đường lịch sử 80 năm gian khổ mà vinh quang của dân tộc. Từ đó, phân tích những giá trị cốt lõi, đúc kết bài học kinh nghiệm và góp tiếng nói định hình tầm nhìn phát triển cho đất nước trong giai đoạn mới.
Trong bài phát biểu đầy xúc động, GS.TS Ngô Thị Phương Lan đã tái hiện lại bối cảnh đất nước sau ngày độc lập. Cách mạng Tháng Tám 1945 là "bản hùng ca của ý chí quật khởi và khát vọng tự do", khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Tuy nhiên, ngay sau đó, dân tộc đã phải đối mặt với một tình thế hiểm nghèo được ví như "ngàn cân treo sợi tóc". Thù trong, giặc ngoài bủa vây, hơn 90% dân số mù chữ, nạn đói cướp đi sinh mạng hàng triệu người, ngân khố quốc gia trống rỗng, và bộ máy chính quyền cách mạng còn non trẻ.
"Thế nhưng, như con thuyền nhỏ giữa bão tố, dân tộc Việt Nam đã vững vàng vượt sóng nhờ tay chèo kiên định của Đảng và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc", bà khẳng định. Từ điểm xuất phát muôn vàn khó khăn đó, trải qua 80 năm, Việt Nam đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành một quốc gia có tiềm lực, hội nhập sâu rộng, với vị thế và uy tín quốc tế ngày càng được nâng cao. GS. Lan nhấn mạnh, thế hệ hôm nay có trách nhiệm tiếp nối truyền thống hào hùng đó trên những "mặt trận" mới: khoa học, giáo dục, văn hóa và kinh tế.

Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, GS.TS. Hoàng Anh Tuấn phát biểu tại Hội thảo. Nguồn: Báo Đại biểu Nhân dân
Tiếp lời, GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường ĐH KHXH&NV, ĐHQGHN, đã nhấn mạnh ý nghĩa của sự hợp tác chặt chẽ giữa hai trường trong việc tổ chức sự kiện mang tầm vóc quốc gia và quốc tế này. Ông cho rằng hội thảo chính là đỉnh cao của một quá trình hợp tác thiết thực và hiệu quả trong nhiều năm qua, thể hiện qua các dự án nghiên cứu chung, chương trình đào tạo và nhiều diễn đàn học thuật quy mô. Sự kiện lần này là minh chứng sống động cho tinh thần đoàn kết, sự hội tụ trí tuệ và khát vọng cống hiến của hai trung tâm khoa học xã hội và nhân văn hàng đầu ở hai đầu đất nước.

Đại biểu chủ trì Hội thảo (từ trái sang): GS.TS Hoàng Anh Tuấn; GS.TS Võ Văn Sen; GS.TS Phùng Hữu Phú; GS.TS Tạ Ngọc Tấn; GS.TS Nguyễn Văn Khánh; GS.TS Ngô Thị Phương Lan. Nguồn: Báo Đại biểu Nhân dân
Một diễn đàn học thuật đỉnh cao với những đột phá về tư liệu và phương pháp
Trình bày báo cáo đề dẫn, GS.TS Nguyễn Văn Khánh đã vạch ra một khung phân tích toàn diện, cho thấy tầm vóc và chiều sâu học thuật của hội thảo. Ông khẳng định mục tiêu của sự kiện là tổng kết ý nghĩa lịch sử của Cách mạng Tháng Tám, phân tích những thành tựu nổi bật trong 80 năm qua, và đề xuất các giải pháp phát triển đất nước dựa trên bài học lịch sử và khát vọng vươn lên.
GS. Khánh công bố những con số ấn tượng: Ban tổ chức đã nhận được 116 báo cáo toàn văn, trong đó có các báo cáo của học giả quốc tế đến từ Pháp, Hoa Kỳ và Lào. Trong nước, có sự tham gia của hơn 40 trường đại học, học viện, viện nghiên cứu lớn, cùng các cơ quan Đảng, đoàn thể, cơ quan báo chí, bảo tàng và nhiều tổ chức, cá nhân khác.
Điểm mới nổi bật của hội thảo lần này, theo GS. Khánh, là việc các học giả đã cung cấp nhiều tư liệu quý giá từ các kho lưu trữ quốc tế (Pháp, Mỹ, Nga, Nhật) và trong nước, cùng với việc khai thác hồi ký, nhật ký của các nhân chứng lịch sử. Các nghiên cứu không chỉ dừng lại ở phương pháp lịch sử truyền thống mà còn kết hợp liên ngành, đi sâu vào các sự kiện, nhân vật và địa phương cụ thể, làm cho bức tranh lịch sử trở nên toàn diện và sống động hơn. Báo cáo đề dẫn của ông đã gợi mở nhiều vấn đề cần tiếp tục thảo luận sâu hơn, đặc biệt là vai trò của các yếu tố quốc tế, việc vận dụng bài học "lực - thế - thời" vào bối cảnh hiện đại và định hướng chiến lược đến năm 2045.

Các đại biểu tham dự Hội thảo. Nguồn: Báo Đại biểu Nhân dân
Khẳng định giá trị trường tồn và gợi mở cho tương lai
Tám mươi năm đã trôi qua, nhưng hào khí của mùa thu lịch sử 1945 vẫn vang vọng mãnh liệt. Hội thảo một lần nữa khẳng định những giá trị và bài học kinh nghiệm từ cuộc cách mạng vĩ đại này vẫn còn nguyên sức sống. Đó là bài học về ý chí tự lực, tự cường, về sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, và về nghệ thuật nắm bắt thời cơ để một dân tộc có thể tự quyết định vận mệnh của chính mình.
Các tham luận và thảo luận tại hội thảo không chỉ là sự tổng kết quá khứ mà còn là những gợi mở quan trọng cho tương lai. Tinh thần khai phóng và khát vọng Độc lập - Tự do - Hạnh phúc của Cách mạng Tháng Tám chính là nền tảng tinh thần vững chắc, là động lực để Việt Nam tiếp tục vững bước trên con đường phát triển.
Khoa Lịch sử