NÓI CHUYỆN CHUYÊN ĐỀ: HÀ TIÊN, CÔNG TY ĐÔNG ẤN HÀ LAN VÀ ĐÔNG NAM Á HẢI ĐẢO

Thứ năm - 01/05/2025 01:44

Xing Hang là Phó Giáo sư Lịch sử tại Đại học Bách khoa Hong Kong. Các lĩnh vực nghiên cứu của ông bao gồm Đông Á hàng hải thời kỳ cận đại, lịch sử so sánh Á-Âu và người Hoa hải ngoại. Ông đã nhận được nhiều tài trợ và giải thưởng từ Hội đồng các Hiệp hội Học thuật Hoa Kỳ và Quỹ Chiang Ching-kuo. Ông viết nhiều sách, bài báo và đánh giá, bao gồm cuốn sách The Port: Hà Tiên and the Mo Clan in Early Modern Asia (Hà Tiên và dòng họ Mạc trong Châu Á thời kỳ cận đại), vừa được xuất bản bởi Cambridge University Press.

Buổi nói chuyện này khám phá các mối liên hệ ít được nghiên cứu giữa Hà Tiên và Đông Nam Á Hải đảo, bao gồm Công ty Đông Ấn Hà Lan (VOC), một thế lực kinh tế và quân sự chủ chốt trong khu vực. Một mặt, họ Mạc (ở Hà Tiên) liên tục vi phạm nỗ lực của VOC nhằm độc quyền hóa các kết nối thương mại. Các quốc vương Hồi giáo Palembang và Johor trực tiếp bán thiếc, đồng và tài nguyên thiên nhiên cho Hà Tiên để đổi lấy vải Campuchia, lao động người Hoa và gạo phục vụ khai thác mỏ và đồn điền. Mặt khác, họ Mạc duy trì mối quan hệ chặt chẽ với VOC tại trụ sở của họ ở Batavia (nay là Jakarta). Giới thương nhân người Hoa tại thành phố này trở thành những đại diện quan trọng trong các giao dịch đường dài và giải quyết các tranh chấp thương mại xuyên khu vực thay mặt cho dòng họ Mạc. Vào những năm 1770, khi cạnh tranh giữa Hà Tiên và Xiêm La ngày càng gay gắt, Mạc Thiên Tứ (còn gọi là Mạc Thiên Tích) đã trực tiếp liên hệ với tổng đốc Hà Lan để tìm kiếm sự hỗ trợ quân sự. Một lý do chính khiến ông cuối cùng thất bại là vì quân Xiêm dưới thời Taksin (Trịnh Quốc Anh) đã có khả năng mua được vũ khí phương Tây với số lượng và chất lượng vượt trội từ Batavia.

Xin trân trọng thông báo và kính mời sự tham gia của Quý Thầy, cô, các bạn Học viên, Sinh viên.